1. Hình ảnh cây Thồm lồm gai, Rau má ngọ, Rau sông chua dây - Polygonum perfoliatum L., thuộc họ Rau răm - Polygonaceae.
Mô tả: Cây sống lâu năm có thân mọc bò hay leo, có nhánh nhẵn mang gai quặp xuống. Lá hình tam giác đều hoặc hình khiên, dài 4-6cm, rộng 5-8cm, mép lá nguyên hay có gai, cuống lá dài 1-2cm, phía dưới làm thành bẹ rộng bao quanh thân. Hoa mọc thành bông ngắn ở ngọn, cũng có bẹ chìa như lá; cuống dài và có gai nhọn; hoa nhỏ màu trắng hoặc xanh nhạt. Quả có 3 rãnh dọc, khi chín màu đen.
Hoa tháng 6-8; quả tháng 9-10.
Hình ảnh Qủa và lá Cây Thồm Lồm gai
2. Thông tin mô tả Dược Liệu
Bộ phận dùng: Toàn cây - Herba Polygoni Perfoliati, thường gọi là Giang bản quả.
Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang ở những nơi ẩm thấp vùng đồng bằng cũng như vùng rừng núi, xung quanh các nương rẫy. Còn phân bố ở nhiều nước châu Á khác như Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Inđônêxia,...
Thành phần hóa học: Có indican, persicarin, p-counmaric acid, ferulic acid, citronellic acid, protocatechuic acid, cafeic acid.
Tính vị, tác dụng: Vị chua, tính hơi hàn; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi Thủy tiêu thũng, chỉ khái.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Thường dùng trị:
1. Bệnh phần trên đường hô hấp, viêm khí quản, ho gà;
2. Viêm tuyến mang tai, viêm amygdal cấp;
3. Viêm ruột,
4. Viêm thận Thủy thũng.
Liều dùng 15-30g, dạng thuốc sắc.
Dùng ngoài trị: Hecpet mọc vòng, eczema; mụn nhọt và viêm mủ da, rắn cắn, viêm tai giữa.
3. Một số đơn thuốc thường dùng: theo Bác sĩ Thúy Hường
Chữa mụn nhọt: Lá thồm lồm gai 20g, lá khổ sâm 10g, sắc với nước uống, ngày uống 2 lần. Đồng thời giã nhuyễn lá thồm lồm gai đắp lên chỗ bị mụn nhọt, ngày đắp 2 lần đến khi khỏi.
Lở ngứa: Lá thồm lồm gai 20g, kinh giới 15g, rau sam 15g, hoa kim ngân 8g. Cho tất cả các vị vào nồi nấu nước để tắm. Ngày tắm 2 lần đến khi khỏi.
Chữa viêm nang lông: Dùng thồm lồm gai 20g, bồ công anh 15g, sắc uống trong ngày. Kết hợp thuốc bôi ngoài: Thồm lồm gai 2 phần, ô tặc cốt (mai mực) 1 phần, hai thứ tán thành bột mịn, trộn với dầu vừng, dùng bông chấm thuốc bôi lên chỗ bị viêm nang lông, 3 - 4 lần trong ngày.
Chữa viêm da đầu do tăng tiết bã nhờn: Thồm lồm gai 100g, lá thông đuôi ngựa 30g. Tất cả rửa sạch thái nhỏ, sắc lấy nước để gội đầu hàng ngày hoặc cách ngày gội một lần.
Chữa chốc đầu: Lấy 30g lá thồm lồm gai giã nhuyễn, vắt lấy nước cốt. Lấy lá trầu không giã nhuyễn nấu với nước để rửa sạch vùng da đầu bị chốc, sau đó dùng nước cốt lá thồm lồm gai bôi vào. Ngày bôi 2 lần đến khi khỏi.
Hỗ trợ điều trị xơ gan: thồm lồm gai 20g, nhân trần 15g, kim tiền thảo 10g, cỏ seo gà 10g, mộc hương 10g, đại phúc bì 10g, hoàng liên 6g, thổ phục linh 12g. Tất cả rửa sạch, cho vào ấm đổ 700ml nước sắc còn 250ml, chia 3 lần uống trong ngày. Dùng 10 ngày là một liệu trình.