1. Đặc điểm và công dụng của hành tây
Cây hành tây có củ to hơn hành ta, hình cầu dẹt, ngoài có vẩy màu đỏ nâu, lá hình trụ rỗng, dài 25-50cm, đường kính 1-1,5cm. Cán mang hoa có thể cao tới 1m, rỗng, cụm hoa hình tán nhưng tụ thành hình cầu màu hơi hồng hay hơi trắng, quả khô, trong chứa nhiều hạt dẹt, màu đen.
Theo Đông y, hành tây có vị cay ngọt, tính bình, không độc, lợi vào 3 kinh can, tỳ và tâm; có công năng kiện tỳ vị (mạnh tiêu hóa), khư đàm (trừ đờm), giải độc, hoạt huyết, chỉ huyết (cầm máu). Chủ trị bệnh mạch vành tim, đái tháo đường, thương phong nhiều đờm, chán ăn, viêm ruột tiêu chảy, sang thương, lở loét, phụ nữ viêm âm đạo...
Các kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy, trong hành tây có chứa loại hợp chất có tác dụng kích thích quá trình tổng hợp và phóng thích insulin trong tuyến tụy, làm hạ hàm lượng đường trong máu. Thuốc chiết xuất từ hành tây có tác dụng làm hạ đường huyết đối với cả những trường hợp tăng đường huyết do alloxan và do tuyến thượng thận.
Kết quả lâm sàng còn cho thấy, hành tây có tác dụng hạ mỡ máu, tăng cường hoạt tính của men fibrinolysin, chống ngưng tập tiểu cầu, chống ung thư và hạ đường huyết. Ngoài ra, hành tây còn có tác dụng tiêu tán ứ huyết, cải thiện bệnh biến vi huyết quản, có thể chữa trị và phòng ngừa xơ vữa động mạch. Thường xuyên sử dụng có tác dụng tốt đối với người mắc bệnh mạch vành tim, đồng thời còn có tác dụng giảm béo.
Đọc chi tiết cây tại Cây dược liệu cây Hành tây - Allium cepa L
2. Cách dùng hành tây trong phòng chữa bệnh
1. Chữa mất ngủ: Hành tây lượng thích hợp, giã nát, cho vào lọ, đậy kín. Khi nằm ngủ mở nắp lọ ra, đặt cạnh mũi. Mùi hành có tác dụng an thần, chống mất ngủ rất tốt. Ngoài ra, cũng có thể chỉ cần đặt củ hành tây ở bên gối, dùng dao bổ đôi hoặc bổ hình chữ thập cho hơi hành dễ bay ra. Làm như vậy, ngoài chống mất ngủ, còn có tác dụng đuổi muỗi.
2. Hỗ trợ điều trị đái tháo đường: Củ hành tây 100-150g, rửa sạch, chần qua hoặc hãm qua nước sôi, vớt ra nêm gia vị cho vừa miệng. Ngày ăn 2 lần, ăn thường xuyên có thể điều chỉnh và làm giảm lượng đường trong máu.
3. Hỗ trợ điều trị cao huyết áp, bệnh mạch vành tim: Củ hành tây 150g, lột vỏ, cắt thành múi cau; thịt lợn nạc 50g băm nhỏ, viên tròn cùng nấu chín để ăn.
4. Giảm đau đau xương khớp: Hành tây 100g, chân gà 1 đôi, gừng tươi 20g, hầm chín ăn (uống nước canh và ăn thịt gà). Để tăng cường tác dụng có thể ngâm hành tây trong cồn, tẩm cồn thuốc bôi, đắp vào nơi tổn thương.
5. Phòng cảm cúm mùa đông và bệnh đường ruột trong mùa hè: Thường xuyên dùng hành tây chế biến các món ăn trong bữa ăn hàng ngày.
6. Chữa cảm mạo phong hàn: Củ hành tây tươi 100g, thái nhỏ, cho vào vài lát gừng tươi, nấu cùng 300ml nước, có thể thêm đường cho dễ uống.
7. Chữa kiết lỵ: Hành tây 1 củ, gạo tẻ 30g; cùng nấu cháo, khi ăn hòa thêm chút đường trắng.
8. Thúc đẩy sự tăng trưởng của tóc : Massage da đầu với nước ép hành tây.
9. Ngăn ngừa lão hóa và làm mờ tàn nhang: Chà 1 vài lát hành tây lên da.
Cây Hành tây có tên khoa học là Allium cepa L., thuộc họ Hành - Alliaceae.
Lưu ý và cách chế biến hành tây
Một điều nên lưu ý đó là thành phần chất chống oxy hóa flavonoids hiện diện nhiều ở các lớp bên ngoài của củ hành. Chính vì thế mà không ít người đã mắc phải sai lầm là đã lột bỏ quá nhiều các lớp vỏ này và vô tình đánh mất đi rất nhiều dưỡng chất quý giá. Chỉ cần lột bỏ đi 2 lớp vỏ hành là bạn cũng đã tự đánh mất hơn 75% thành phần anthocyanins có chứa trong chúng. Lưu ý là nấu với nhiệt độ càng nhỏ thì bạn càng có cơ hội lưu giữ được các dưỡng chất có trong hành.
Một số nghiên cứu đã cho thấy thời gian bảo quản hành đã cắt nhưng chưa nấu và thời gian đun nấu (bao gồm cả hấp) kéo dài 10 phút có thể ảnh hưởng đến lợi ích của hành đối với sức khỏe. Vì những lý do đó, cần chú ý đặc biệt trong việc bảo quản, chế biến và nấu loại rau gia vị này. Để không bị cay mắt khi thái hành, hãy để lạnh hoặc cho nó vào nước khoảng một giờ trước khi làm.
Mặc dù hành tây có nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng nó cũng có những nguy cơ tiềm ẩn. Vì vậy chỉ nên dùng ở mức vừa phải.
Khi mua hành tây, chọn những củ có hình dáng rõ ràng, vỏ khô. Không chọn những củ đã nảy mầm hoặc có dấu hiệu thối rữa, héo hoặc vỏ đổi màu. Hành có thể được lưu trữ ở nhiệt độ trong phòng nhưng vẫn nên đặt ở nơi thông gió, tránh xa ánh sáng để tránh mọc mầm. Không để hành cùng với khoai tây vì chúng sẽ hấp thụ độ ẩm và khí ethylene từ khoai tây và thối nhanh hơn.
Phần lớn cây thuộc chi Hành (Allium) đều được gọi chung là hành tây hoặc hưng cừ (tiếng Anh là onion). Tuy nhiên, trong thực tế thì nói chung từ hành tây được dùng để chỉ một loài cây có danh pháp hai phần là Allium cepa. Hành tây là một trong năm loại rau cay không được ăn trong Ngũ tân.
Hình ảnh củ hành tây