Cây Dạ Cẩm: Công Dụng, Cách Dùng Và Bài Thuốc Hỗ Trợ Dạ Dày
1. Giới thiệu
Đau dạ dày, viêm loét dạ dày – tá tràng là bệnh phổ biến trong xã hội hiện đại. Ngoài việc dùng thuốc Tây, nhiều người tìm đến cây Dạ Cẩm – vị thuốc dân gian có tác dụng giảm đau, trung hòa acid, hỗ trợ lành vết loét. Loại cây này đã được sử dụng lâu đời trong Đông y và hiện cũng được nghiên cứu, ứng dụng trong nhiều bài thuốc hỗ trợ dạ dày.
2. Đặc điểm thực vật học
Tên khoa học: Oldenlandia eapitellata (còn gọi Hedyotis capitellata).
Tên gọi khác: Cây loét mồm, cây nhọ nồi đỏ.
Họ: Cà phê (Rubiaceae).
Đặc điểm nhận dạng:
Cây thân thảo, mọc bò sát đất hoặc hơi leo.
Lá mọc đối, hình bầu dục, màu xanh tím nhạt.
Hoa nhỏ màu tím hồng, mọc thành chùm ở nách lá.
Điểm dễ nhận: Cây nhỏ, bò lan, hoa tím đặc trưng, thường mọc ở vùng núi phía Bắc.
3. Phân bố và thu hái
Phân bố nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc: Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên…
Bộ phận dùng: toàn cây (thân, lá, rễ).
Thu hái quanh năm, tốt nhất khi cây ra hoa.
Cách sơ chế: rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô để dùng lâu dài.
4. Công dụng trong y học dân gian
Theo Đông y, Dạ Cẩm có vị ngọt hơi đắng, tính bình.
Công dụng:
Thanh nhiệt, giải độc.
Giảm viêm loét, đau rát vùng thượng vị.
Làm dịu niêm mạc, chống viêm.
Ứng dụng dân gian:
Chữa viêm loét miệng, loét lưỡi.
Hỗ trợ viêm loét dạ dày – tá tràng.
5. Nghiên cứu khoa học hiện đại
Các nghiên cứu cho thấy Dạ Cẩm chứa:
Flavonoid, anthraquinone, saponin, alkaloid → có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, giảm đau.
Nghiên cứu tại Việt Nam (Viện Dược liệu) chứng minh:
Dạ Cẩm có khả năng trung hòa dịch vị dạ dày, giảm đau và lành vết loét.
Tác dụng tương hỗ khi kết hợp với nghệ vàng, cam thảo trong hỗ trợ điều trị bệnh dạ dày.
6. Cách dùng cây Dạ Cẩm
Sắc nước uống:
20–30g Dạ Cẩm khô.
Đun với 1 lít nước, sắc còn 600ml, chia 2–3 lần uống trong ngày.
Kết hợp dược liệu khác:
Dạ Cẩm + Nghệ vàng → hỗ trợ viêm loét dạ dày.
Dạ Cẩm + Cam thảo → làm dịu niêm mạc, giảm co thắt.
Ngâm rượu (dùng ngoài): Chữa loét miệng, viêm họng.
7. Lưu ý khi sử dụng
Không dùng quá liều (dễ gây tiêu chảy nhẹ).
Phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ cần hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
Đây là thảo dược hỗ trợ, không thay thế thuốc kháng viêm hoặc thuốc diệt vi khuẩn HP.
8. Kết luận
Cây Dạ Cẩm là vị thuốc dân gian quen thuộc, có giá trị đặc biệt trong hỗ trợ bệnh lý dạ dày. Với tác dụng giảm đau, trung hòa acid, chống viêm và lành loét, dạ cẩm đã và đang được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả, cần sử dụng đúng cách, đúng liều và kết hợp điều trị theo chỉ dẫn y khoa.
Xem thêm các cây thuốc hỗ trợ dạ dày khác tại Cây Thuốc Quanh Ta.
Facebook Conversations