Cây Tôn nấm, Ban quả đằng - Stixis suaveolens (Roxb) Pierre

Tôn nấm, Ban quả đằng - Stixis suaveolens

Tên Khoa học: Stixis suaveolens (Roxb.) Pierre, 1887 (CCVN, 1:760)

Tên tiếng Anh: 

Tên tiếng Việt: Tôn nấm; Tiết xích; Mang nam ho; Dây con gỗ (Thổ); Ban quả đắng

Tên khác: Roydisa suaveolens Roxb. 1819. - Stixis suaveolens var. cochinchinensis Pierre, 1887..- S. flavescens Pierre. 1887 (FGI, 1:205; SFGI, 1:173; CCNVN, 1:533; DLTN, 69);

Tôn nấm, Ban quả đằng - Stixis suaveolens (Roxb) Pierre., thuộc họ Màn màn - Capparaceae.

Mô tả: Dây leo khá lớn; nhánh màu vàng nghệ, hoàn toàn nhẵn. Lá hình ngọn giáo, tròn ở gốc, thót nhọn ở đầu, dài 10-25cm, rộng 4-9cm, bóng loáng ở trên, cứng, dai; cuống lá bậm, dài 15-20mm, với một đường rạch ở trên trong phần phía trên. Hoa nhiều; rất thơm, thành bông ở nách lá, dài 15-25cm. Quả mọng hình trứng, dài 3-3,6cm, rộng 27mm, màu vàng, có đốm trắng, với một hạt.

Ra hoa tháng 11-4.

Bộ phận dùng: Rễ - Radix Stixis Suaveolentis.

Nơi sống và thu hái: Loài của Ấn Độ, Mianma, Nam Trung Quốc, các nước Ðông dương và Malaixia. Ở nước ta, cây mọc ở nhiều nơi: Hà Bắc, Hà Nội, Hoà Bình, Ninh Bình.

Tính vị, tác dụng: Vị hơi đắng, ngọt, tính mát; có tác dụng chỉ khái, bình suyễn.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Hoa thơm cũng thường được bán ở chợ. Lá được dùng trị bệnh về mắt.

Ở Vân Nam (Trung Quốc) rễ được dùng trị ho, ho ra máu.