Cây Trâm sơ ri - Eugenia uniflora L. (E. michelii Lam.)

Trâm sơ ri - Eugenia uniflora L. (E. michelii Lam.), thuộc họ Sim - Myrtaceae.

Mô tả: Cây nhỏ mọc thành bụi cao 4-5m, có các nhánh trải ra. Lá có phiến xoan bầu dục, màu lục bóng. Hoa trên cuống dài, mảnh ở nách lá; lá đài 4; cánh hoa 4, màu trắng; nhị nhiều, bầu 2 ô. Quả mọng, lúc non màu xanh rồi chuyển màu dần tới đỏ và  đen khi chín, đường kính 1,5-2,5cm, có 8 cạnh tròn; nạc chua tới ngọt, thơm mùi xoài; hạt 1 hoặc 2-3.

Bộ phận dùng: Lá, quả - Folium et Frutus Eugeniae Uniflorae.

Nơi sống và thu hái: Loài của Nam Mỹ (Brazin) được nhập trồng ở một số nơi như Hà Nội, Huế...

Thành phần hoá học: Trong 100g phần ăn được của quả có 85-90g nước, 0,8-1g protein, 0,4-0,8g lipid, 8-12g carbohydrat, 0,3-0,6g xơ, 0,3-0,8g tro, 20-30mg vitamin C. Lá chứa tinh dầu mà thành phần chủ yếu là citronellal, geranylacetat, geraiol, cineol, terpinen, sesquiterpen và polyterpen. Vỏ cây chứa tới 20-28% tanin. Hạt chứa rất nhiều nhựa độc.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Quả Trâm sơ ri dùng để ăn tươi hoặc làm mứt, nước quả đông, đồ gia vị hay ngâm chua.

Ở Brazin, dịch quả được cho lên men trong giấm hoặc rượu; vỏ cây dùng thuộc da; lá cây giã ra làm tiết tinh dầu dùng làm thuốc trừ sâu.

Ở Brazin và Surinam, nước hãm lá dùng như thuốc lợi tiêu hoá, hạ sốt và làm săn da.

Ở Java, quả được dùng để làm giảm áp huyết.