Bệnh đột quỵ gia tăng khi trời lạnh - dấu hiệu nhận biết và thời gian vàng điều trị

Trong những ngày qua, tỉnh Lạng Sơn chìm sâu trong khối không khí lạnh, trời rét buốt làm số bệnh nhân nhập viện do đột quỵ não tăng khoảng 15% - 20% so với thông thường.

Theo bác sĩ Nguyễn Thành Đô, Khoa Hồi sức Tích cực - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn, nguyên nhân dẫn đến bệnh nhân đột quỵ gia tăng trong mùa đông là khi trời lạnh khiến mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch bị thu hẹp làm lưu lượng máu đến não kém. Mặt khác, khi mạch máu co lại dễ làm tăng huyết áp, tăng áp lực trong lòng mạch.

Đối với những người đã có biến chứng xơ vữa động mạch hay huyết khối, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ với nguy cơ tử vong cao hoặc để lại các biến chứng vô cùng nặng nề.

Đột quỵ não có 2 thể là xuất huyết não và nhồi máu não, trong đó đột quỵ nhồi máu não chiếm gần 80% các trường hợp đột quỵ. Đột quỵ nhồi máu não nếu được phát hiện sớm, cấp cứu và điều trị trong khoảng thời gian vàng (trong 4,5 giờ đầu từ khi khởi phát) người bệnh có thể được cứu sống và hồi phục hoàn toàn nhờ dùng thuốc tiêu sợi huyết.

Do vậy, người nhà người bệnh và nhân dân cần nắm rõ dấu hiệu đột quỵ não để nhận biết sớm và nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất. 

Cách nhận biết sớm đột quỵ não dựa vào dấu hiệu "FAST" gồm 4 yếu tố đó là:

1. Khuôn mặt (Face): Nhân trung lệch sang một bên.
2. Tay chân (Arms): Tay chân yếu, tê bì một bên hoặc có thể hai bên, cầm vật gì đột nhiên rơi, hay đang đi, đứng đột nhiên quỵ xuống.
3. Giọng nói (Speech): Nói ngọng, nói khó, thất ngôn, ú ớ không nói được.
4. Thời gian (Time): Thời gian vàng cấp cứu đột qụy não là trong 4,5 giờ đầu kể từ khi xuất hiện các dấu hiệu trên.

Thời gian từ khi xuất hiện các dấu hiệu đột quỵ đến khi bắt đầu điều trị là cực kỳ quan trọng. Đây được gọi là "thời gian vàng" quyết định sự sống của người bệnh cũng như hạn chế tối đa tổn thương não. Thời gian vàng trong đột quỵ não trong 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát dấu hiệu đột quỵ, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế càng sớm thì tỉ lệ tử vong và di chứng nặng sẽ càng giảm.

Để phòng tránh đột quỵ trong mùa lạnh, các bác sĩ khuyến cáo cần kiểm soát các bệnh lý nền, kiểm soát tốt huyết áp, theo dõi các chỉ số huyết áp thường xuyên, uống thuốc huyết áp theo chỉ định, kiểm soát mỡ máu. Đồng thời, người dân cần giữ ấm cơ thể khi ra ngoài trời lạnh, không nên dậy tập thể dục quá sớm; không dùng các chất kích thích như thuốc lá rượu bia; ăn uống với chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Những người trung niên, cao tuổi nên khám sức khỏe định kỳ để được tư vấn dự phòng đột quỵ. Khi thấy người thân có một trong các triệu chứng đột quỵ, người nhà cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất có đủ phương tiện, kỹ thuật, chuyên môn để cấp cứu, điều trị kịp thời.

Tìm hiểu thêm thông tin khác về Bệnh đột quỵ tại danh mục bệnh của chúng tôi tại : Bệnh đột quỵ