Cây Dầu choòng - Delavaya toxocarpa Franch

Cây Dầu choòng - Delavaya toxocarpa Franch., thuộc họ Bồ hòn - Sapindaceae.

Mô tả: Cây bụi hay cây gỗ cao 2-12m, cành không lông, nâu đỏ. Lá do 3 lá chét thon; lá chét ở đầu dài 7-15cm, rộng 2,5-3cm, mép có răng nằm, gân phụ 11- 22 cặp, nổi 2 mặt, không lông; cuống phụ 2mm; cuống lá 3-5cm. Chùm hoa dài 6-12cm. Hoa màu trắng, thơm, với 4-5 lá đài, 4-8 cánh hoa, 8 nhị, bầu 2-3 ô, mỗi ô chứa 2 noãn. Quả xoan dài đến 2,5cm, màu đỏ tím, mở làm 2-3 mảnh; hạt đen, dạng hạt nhãn.

Hoa tháng 4-6, quả tháng 10-11.

Bộ phận dùng: Dầu hạt - Oleum Delavayae Toxocarpae.

Nơi sống và thu hái: Loài phân bố ở Trung Quốc (Vân Nam) và Việt Nam. Cây mọc trong rừng thường xanh hay rừng phục hồi trên núi đá vôi hay núi đất, ở độ cao 250-1500m. Gặp ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang. Người ta thu hạt để chế dầu.

Thành phần hoá học: Hạt chứa dầu

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Gỗ cứng, dùng trong xây dựng và đóng đồ dùng gia đình, nông cụ. Hạt chứa dầu dùng chế xà phòng và làm dầu bôi trơn. Ở Trung Quốc, dầu được dùng trị ghẻ, nấm ngoài da.