Cây Ðậu đen thòng, Ðậu trắng - Vigna unguiculata (L.) Walp. subsp

Ðậu đen thòng, Ðậu trắng - Vigna unguiculata (L.) Walp. subsp, unguiculata, thuộc họ Ðậu Fabaceae.

Mô tả: Cây thảo mọc hằng năm, leo hay mọc đứng thẳng hay gần thẳng, cao 15-80cm; toàn thân không có lông. Lá kép gồm 3 lá chét mọc so le, có lá kèm nhỏ; lá chét giữa to và dài hơn các lá chét bên; các lá chét bên có gốc không cân. Chuỳ hoa dài 20-30cm; hoa màu tím nhạt, có bớt xanh, cao 2,2-2,5cm. Quả đậu dài 10-30cm, thòng, ngay cả khi còn non, cứng và dai, không xoắn lại khi còn non, chứa 10-16 hạt xếp dọc trong quả, dài 6-10mm; vỏ hạt màu đen đen có vân.

Bộ phận dùng: Hạt - Semen Vignae Unguiculatae.

Nơi sống và thu hái: Phân loài này có khi chỉ được xem như là một nhóm giống trồng (cv. group unguiculata) cũng như Ðậu đũa, Ðậu trắng, Ðậu trứng cuốc ... đều cùng thuộc một loài. Cây có nguồn gốc ở Phi châu, được trồng phổ biến ở các vùng nóng của Cựu lục địa và Tân lục địa. Ta cũng trồng nó phổ biến từ Nghệ An vào tới Ðắc Lắc, Khánh Hoà, Lâm Ðồng, Bến Tre.

Thành phần hoá học: Trong 100g của hạt có nước 10g, protid 22g, lipid 14g, glucid 59,1g, xơ 3,7g, tro 3,7g, calcium 104mg và một lượng nhỏ các thành phần khác. Lysin là chất chủ yếu trong các acid amin.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Quả và chồi non được dùng ăn như các loại rau xanh và dùng để chăn nuôi, và làm cây phân xanh.