Cây dược liệu cây Tếch, Giá tị - Tectona grandis L. f

Thông tin mô tả chi tiết cây dược liệu Tếch

Tếch, Giá tị - Tectona grandis L. f., thuộc họ Cỏ roi ngựa - Verbenaceae.

Mô tả: Cây to, cành non vuông, phủ lông hình sao màu gỉ sắt. Lá to, mọc đối hình trứng rộng, mặt trên nhẵn, trừ các gân, mặt dưới phủ đầy lông hình sao màu vàng nhạt. Hoa màu trắng, họp lại thành xim, phủ lông hình sao. Quả hạch hình cầu, có lông, bao bởi đài hoa tồn tại.

Bộ phận dùng: Gỗ, vỏ, lá, hoa và hạt - Lignum, Cortex, Folium, Flos et Semen Tectonae Grandis.

Nơi sống và thu hái: Loài phân bố ở Ấn Độ, Mianma, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaixia, Inđônêxia. Ở nước ta, cây mọc hoang và cũng thường được trồng. Có thể thu hái các bộ phận của cây quanh năm.

Thành phần hóa học: Gỗ chứa nhựa 2,93%, nhựa này có tính kích thích da; còn có một ít tinh dầu và dầu béo. Trong gỗ còn có một chất tương tự quinine, là tectoquinine. Lá chứa một chất màu đỏ. Hạt chứa tinh dầu.

Tính vị, tác dụng: Gỗ có tác dụng chống viêm. Vỏ làm săn da. Lá và hạt có tính tẩy. Hoa và hạt lợi tiểu.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Thường dùng gỗ chữa viêm da. Dùng bột gỗ sắc lên lấy nước súc miệng chữa viêm các cơ quan ở xoang miệng, viêm lợi. Uống trong chữa chứng khó tiêu và trừ giun. Hạt chế dầu làm chóng mọc tóc. Cao gỗ bôi lên vết thương của trâu bò ở phía dưới cái ách để chống thối. Lá pha nước uống chữa thổ tả.

Gỗ Giá tị dùng làm bình đựng nước mưa đi biển, mấy nước đầu đắng, nhưng về sau, nước không có vị khó chịu nữa và làm dễ tiêu hoá.

Ở Ấn Độ, người ta dùng gỗ nghiền ra bột làm thuốc dán trị đau nóng đầu và trị sưng tấy; dùng uống trong trị chứng khó tiêu với nóng dạ dày; cũng dùng trị giun. Tro gỗ dùng đắp vào mí mắt bị sưng. Dầu hạt cũng dùng kích thích sự mọc tóc và trị ghẻ.

Đơn thuốc:

1. Ðau răng: Gỗ Tếch chẻ nhỏ, ngâm rượu cho đặc mà ngậm.

2. Lở, hắc lào: Dùng dầu hạt bôi.