Đề xuất bỏ biên chế suốt đời với giáo viên công lập

Bỏ biên chế suốt đời với giáo viên công lập và cán bộ quản lý giáo dục là một trong những ý kiến được đưa ra tại Hội nghị góp ý kiến về dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) và dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học…

Hội nghị tập trung vào các nội dung liên quan đến trình độ phổ thông; chương trình, sách giáo khoa; chính sách giáo viên; người học; học phí…trong đó đáng chú ý là nội dung về kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông; việc công nhận tương đương bằng tốt nghiệp trung học phổ thông với người sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở đi học trung cấp và đã hoàn thành chương trình trung cấp.

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu cơ bản thống nhất với quan điểm “Lương giáo viên được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang  bảng lương hành chính sự nghiệp và có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng”

Các đại biểu cho rằng, nếu có tiền lương thích đáng thì có thế thu hút người giỏi vào ngành Sư phạm, không cần tín dụng sư phạm.

Các đại biểu cho rằng, chủ trương “Lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”- đó là Nghị quyết của Đảng. Nếu luật hóa được điều này sẽ có ý nghĩa tôn vinh nhà giáo rất lớn.

Tuy nhiên, các đại biểu cho rằng, việc ưu đãi này trong bối cảnh hiện nay cũng không cải thiện được nhiều cuộc sống của nhà giáo.

Hiệu trưởng Trường Marie Curie Nguyễn Xuân Khang cho biết, thực tế hiện nay, lương hành chính sự nghiệp công lập của nước ta rất thấp, người lao động không sống được bằng lương. Giáo viên công lập cũng trong tình trạng đó. Nguyên nhân căn bản của tình trạng này là năng suất lao động của người Việt Nam quá thấp.

Hiệu trưởng Trường Marie Curie Nguyễn Xuân Khang nhấn mạnh, chính sách không vẽ ra được tiền. Chỉ có năng suất lao động mới tạo ra của cải vật chất và tiền bạc.

Theo ông Khang, giống như các ngành khác, ngành giáo dục cần phải cơ cấu lại hệ thống các trường công lập; sắp xếp lại đội ngũ cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên; giảm biên chế thừa; cho nghỉ việc những người năng lực yếu kém…

"Làm được việc này năng suất lao động sẽ tăng, lương nhà giáo sẽ tăng, cuộc sống nhà giáo sẽ ổn định bền vững. Không cần chính sách ưu đãi kiên cường nào khác" - ông Khang nói.

Về chính sách đối với sinh viên sư phạm, sinh viên sư phạm được vay tiền để nộp học phí và trang trải chi phí ăn ở trong quá trình học tập, sau khi tốt nghiệp nếu làm được việc trong ngành giáo dục được một số năm nào đó thì được xóa nợ, theo ông Khang, đó là một sáng kiến thay thế chính sách miễn tiền học phí cho sinh viên sư phạm lâu nay, tuy nhiên tính hiệu quả của chính sách tín dụng sư phạm “thật đáng nghi ngờ”, bởi nguyên nhân cơ bản để người ta chọn ngành sư phạm hay không là ở 2 điều: Tốt nghiệp sư phạm có việc làm hay không và lương giáo viên có đủ sống hay không.

“Nếu giải quyết được 2 câu hỏi đó một cách thỏa đáng thì ngành sư phạm thực sự sẽ có sức hút rất lớn, người ta sẽ tự xoay xở để có tiền đi học sư phạm” – ông Khang nói.

PGS. TS Trần Thị Tâm Đan thì đề nghị giữ chế độ phụ cấp thâm niên cho giáo viên vì đây là đặc thù của giáo dục. Đồng thời, tạo điều kiện cho giáo viên được ưu tiên mua nhà ở xã hội.

Đặc biệt, có ý kiến đại biểu cho rằng, nhà nước nên cân nhắc đến việc bỏ chế độ “biên chế” suốt đời như hiện nay đối với cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên công lập. Tất cả đều thực hiện chế độ “Hợp đồng lao động” có thời hạn. Bởi làm như vậy, người lao động có động lực để nâng cao năng lực và phẩm chất; có ý thức hoàn thành tốt nhiệm vụ; khắc phục tình trạng ỷ lại, ăn bám, dựa dẫm…

Tuy nhiên, vấn đề khó khăn nhất hiện nay là giải quyết hậu quả của hàng chục năm trước để lại, lượng biên chế công chức, viên chức quá lớn; người làm được việc thì ít, người yếu kém thì nhiều. Tâm lý “bám vào Nhà nước” đang còn nặng nề.

Đồng tình quan điểm này, Hiệu trưởng Trường Marie Curie Nguyễn Xuân Khang cho rằng, khó đến mấy cũng phải làm bằng được. Nhất là, cần xây dựng những điều luật để làm căn cứ giải quyết vấn đề này. Trên cơ sở đó Chính phủ xây dựng lộ trình triển khai thực hiện trong 5 năm hoặc 10 năm tới.