Quan điểm và giải pháp của đạo Phật về vấn đề vong nhập?

Kinh điển Phật giáo có nói đến vong linh và ma nhập...

Gần đây có một số thầy giảng sư nói vấn đề vong nhập là mê tín, xem đó là dạng bệnh tâm thần phân liệt hoặc hội chứng rối loạn đa nhâncách. Lại có số đông quý thầy nói dạng vong nhập là có thật. Tại sao lại có quan điểm trái chiều như vậy trong đạo Phật? Việc phủ nhận nhau như vậy ảnh hưởng rất lớn tới vấn đề làmxáo trộn lòng tin cũng như giáo lý. Vì sao Giáohội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) vẫn để tình trạng này xảy ra trong suốt thời gian dài mà không chính thức lên tiếng phân định đúng sai? Xin hỏi quý Báo là quan điểm và giải pháp của đạo Phật về vấn đề vong nhập thế nào?

(VĨNH CAO, [email protected])

Đáp:

Bạn Vĩnh Cao thân mến!

Trong thực tiễnđời sống xã hội, hiện tượng một người có biểu hiện lâm sàng tạm gọi là “vong nhập”theo dân gian hay “tâm thần” theo y học là có thật, thường hay xảy ra.

Trước hiện tượngnày, giới y khoa hầu hết không tin vào bất cứ điều gì liên quan đến siêu hìnhnhư vong nhập, chỉ xem đó là một dạng bệnh lý thuộc rối loạn tâm thần, dựa trêncơ sở y học để xây dựng phác đồ điều trị. Những trường hợp vượt quá trình độ của y khoa đương tại thì họ tiếp tục ghi nhận, nghiên cứuvà sẽ công bố kết quả nghiên cứu cũng như hướng điều trị ở tương lai.

Ngược lại, trongdân gian không ít người tin hiện tượng đó là do vong nhập (người âm nhập, tà nhập,quỷ nhập, ma nhập). Niềm tin này có thể đến từ phong tục, tín ngưỡng, tôn giáo,hay tin vào những phán quyết của thầy bói, thầy bùa, thầy pháp, thầy cúngv.v... Họ hồn nhiên tin như vậy hoặc đã từng chứng kiến hay trải nghiệm hiện tượngấy, và giải pháp cho vấn đề này là nhờ các thầy cao tay ấn cầu cúng trục đuổivong ra khỏi người bị nhập, khuyến hóa vong linh tu hành để mau được siêuthoát.

Trong giới Phậtgiáo hiện tồn hai quan điểm trái ngược nhau. Một, tin vào hiện tượng vong nhậptựa như giới bình dân đã nói. Hai, không tin hiện tượng vong nhập, cho rằng đólà một dạng rối loạn tâm thần; nhưng khác với giới y khoa ở chỗ, hiện tượng đókhông hẳn là do rối loạn thần kinh hay tổn thương ở não bộ (bởi khá nhiều trườnghợp các xét nghiệm về não và thần kinh đều tốt) mà chính là những biểu hiện củanghiệp được lưu giữ trong tạng thức (thức thứ 8-Alaya) người ấy tự động lưu lộra. Vậy ai đúng, ai sai, thực chất của vấn đề là gì?

Trước hết,thiết nghĩ chúng ta nên thử tìm xem Đức Phật Thích Ca có nói đến vấn đề vonghoặc vong linh và vong nhập trong Kinh tạng Nguyên thủy (Pali)hay không?

Kinh Phật có nói đến vong linh!Kinh Tăng chi bộ (chương 4 pháp, phẩm Bánh xe, phần Udàyi), Phật dạy: Hoặctại lễ tế đàn/ Hoặc tín thí vong linh/ Tế vật cúng xứng đáng/ Tế lễ tâmhoan hỷ/ Hướng đến ruộng phước lành. Kinh Tăng chi bộ (chương 4pháp, phẩm Nghiệp công đức, phần Bốn nghiệp công đức), Phật dạy: Vị ấy tổ chức5 loại lễ hiến cúng; hiến cúng cho bà con, hiến cúng cho khách, hiến cúng chocác vong linh quá khứ, hiến cúng cho vua, hiến cúng cho chư Thiên.Kinh Tiểu bộ (Chuyện Ngạ quỷ, phẩm 1- phẩm Con rắn, Chuyện Ngạ quỷ ngoạibức tường - Tirokuddapeta), Phật dạy: Bên kia thếgiới các vong linh/ Nhờ vật cúng dường để dưỡng sinh…/ Ðây là nghĩa vụ của thân nhân/ Tôn trọng vong linh, đã cúng dâng. Xét theo từ nguyên và ngữ cảnh, vong linh đây chính là những chúng sinh trong loài ngạ quỷ đói khổ (được bố thí) cùng với một số loài quỷ thần (được hiến tế).

Lần tìmtrong kinh điển, tuy chưa thấy cụm từ vong nhập nhưng Đức Phật có nói đến manhập (chính xác là ác ma nhập). Kinh Trung bộ (kinh Phạm Thiên cầuthỉnh, số 49), Phật dạy: Này các Tỷ-kheo, rồi Ác ma nhập vào một Phạm thiênquyến thuộc và nói với Ta như sau: Tỷ-kheo, Tỷ-kheo chớ có can thiệp vào đây!Chớ có can thiệp vào đây! Kinh Tương ưng bộ I (chương 2, Tương ưngThiên tử), Phật dạy: Rồi Ác ma nhập vào Thiên tử Vetambarì nói lên bài kệnày trước mặt Thế Tôn. Như vậy, hiệntượng ma nhập đã được Thế Tôn nói đến trong kinh điển. Và như thế, vong nhập là vấn đề mà chúng ta có cơ sở kinh điển để y cứ và không tùy tiện phủ nhận một cách cảmtính về sự hiện hữu của nó.

Trở lại vấn đề,vì kinh điển Phật giáo có nói đến vong linh và ma nhập nên bất cứ ai, vị giảng sư nào nói vấn đề vongnhập, ma nhập là mê tín thì cần đọc lại kinh Phật (Kinh tạng Pali). Tuy nhiên,cần nêu cao chánh kiến tuyệt đối không nên quy chụp các hiện tượng tâm thần đềudo vong nhập. Giải pháp cho vấn đề những ai có thân nhân mang biểu hiện tâm thần,trước cần đến bệnh viện chuyên khoa thần kinh để được các nhà chuyên môn kiểmtra, điều trị.

Sau khi đượctrị liệu đầy đủ mà khôngthuyên giảm thì trong dân gian “hữu sự vái tứ phương”, trong Phật pháp có tinhthần phương tiện, chúng ta có thể nghĩ đến giải pháp hóa giải vong nhập. Trongtinh thần Phật pháp, mọi sự đều có nhân duyên, nên cần vận dụng từ tâm để khaithị, kêu gọi hỷ xả, sám hối để hóa giải oán kết, lấy từ bi rửa sạch hận thù,quy hướng Tam bảo cùng tu tập để mọi người đều được lợi ích an vui. Phật giáokhông chủ trương các giải pháp bạo lực, bạo động thiếu từ bi và trí tuệ, cốt lợi mình mà hại người.

Trong khi chờ đợi sự phán quyết của GHPGVN, mà cụ thể làViện Nghiên cứu Phật học Việt Nam, chúng tôi xin y cứ vào Kinh tạng Nguyên thủy để chia sẻ một số khía cạnh của vấn đề vong nhập trong tinh thần Trung đạo.Hàng Phật tử cần hiểu rõ tường tận vấn đề này nêu cao chánh kiến để giữ gìn niềm tin thanh tịnh vào Chánh pháp.

Chúc bạn tinhtấn!

TỔ TƯ VẤN
([email protected])