Thông thảo thường được dùng trong các trường hợp viêm đường tiết niệu, phù nề, phụ nữ sau đẻ thiếu sữa

Công năng chủ trị của thông thảo

Thông thảo thuộc họ Ngũ gia bì. Phần lõi trắng ở giữa thân cây Thông thảo dùng để làm thuốc. 

Thành phần hóa học: Có 1,1% protein; 1,1% chất béo; 48% chất xơ; 5,8% pentosan; 28,0% uronid. Khi thủy phân cho glucose, xylose, D- galacturonic, galactose...

Thông thảo có tác dụng chống viêm, chống phù nề, lợi sữa.

Tính vị qui kinh: Vị ngọt nhạt, tính hàn; vào kinh phế và vị.

Công năng chủ trị: Tả phế, lợi thủy, lợi sữa; dùng cho các chứng thấp ôn (bệnh nhiệt theo mùa, bệnh lây), viêm đường tiết niệu, phù nề, phụ nữ sau đẻ thiếu sữa…

Liều dùng cách dùng: 4g đến 16g; sắc, nấu, hầm.

Kiêng kỵ: Người không bị thấp nhiệt hoặc đi tiểu nhiều, dùng phải thận trọng. Phụ nữ có thai cấm dùng.

Một số đơn thuốc có thông thảo

Hình ảnh mô tả cây Thông thảo, Thông thoát mộc - Tetrapanax papyriferus (Hook.) K. Koch

1. Lợi niệu thông lâm 

Các chứng bệnh thấp nhiệt, thủy thũng (cơ thể bị ứ nhiều nước ở tay, chân, đầu, mặt…), đái rắt và ít. Liều dùng 8g. Sắc chia uống 2 – 3 lần trong ngày. Trị mọi chứng lâm (tiểu nhỏ giọt).

• Thuốc thông sa: Thông thảo 12g, hạnh nhân 12g, màng mề gà 12g, hậu phác 8g, mộc thông 8g, trần bì 8g, hải kim sa 16g, hạt củ cải 12g. Sắc chia uống 2 – 3 lần trong ngày. Trị cổ trướng (bụng trướng to), bí đái.
• Thông thảo 12g, cù mạch 12g, liên kiều 12g, mộc thông 8g, cam thảo 4g. Sắc chia uống 2 – 3 lần trong ngày. Trị nhiễm trùng niệu đạo.
  
• Thông thảo 8g, đại phúc bì 12g, phục linh bì 16g. Sắc chia uống 3 lần trong ngày. Trị viêm thận cấp, thủy thũng, đái ít.

2. Hành khí, thông sữa

 Trị tắc và thiếu sữa sau khi đẻ.

• Thông thảo 10g, cám gạo nếp 10g, hạt bông (sao vàng) 15g. Sắc uống 3 lần trong ngày. Có tác dụng lợi sữa.

Một số thực đơn chữa bệnh có thông thảo

1. Nước hồ lô căn thông thảo trần bì

Thông thảo 6g, lô căn (tươi) 30g, trần bì 2g, gạo tẻ 60g. Tất cả cùng đem nấu dạng cháo loãng cho uống; dùng cho các trường hợp nôn thổ, nôn khan sau khi bị bệnh đường ruột, thương hàn.

2. Chân giò hầm thông thảo 

Chân lợn đen 1 đôi, thông thảo 4g, có thể thêm 2 - 4g nhân sâm. Chân lợn làm sạch, chặt nhỏ, hầm với thông thảo, nhân sâm. Dùng cho sản phụ sau đẻ ít sữa.

3. Thông nhũ thang

Thông thảo 8g, chân lợn 2 cái, xuyên khung 6g, xuyên sơn giáp 8g, cam thảo 4g. Chân lợn làm sạch, chặt khúc; xuyên sơn giáp được nướng phồng. Tất cả cùng đem hầm chín nhừ, bỏ bã thuốc, thêm gia vị cho ăn.

Dùng cho sản phụ sau đẻ tắc sữa, ít sữa. Kết hợp với dùng nước hành nấu rửa vuốt nhẹ núm vú theo chiều nan hoa nhiều lần.