Tìm thấy tác dụng chữa bệnh tiểu đường của cây Xuyến Chi?

Thông tin chia sẻ từ người trong cuộc

Lần đầu tiên được thưởng thức món rau xuyến chi xào tỏi, chị Nguyễn Thị Lễ (Cầu Giấy, Hà Nội) rất bất ngờ vì đây là cây cỏ dại mọc ven đường nhưng khi ăn có vị hăng, hậu vị ngọt. Người quen của chị cho biết đây là món ăn dân giã ít người biết đến. 

Theo TS.BS Phạm Việt Hoàng, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh, Hà Nội, cây xuyến chi rất quen thuộc nhưng sử dụng nó làm món rau ăn thì không phải ai cũng biết. Từ 50 năm trước, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) đã thúc đẩy trồng cây xuyến chi ở châu Phi vì dễ canh tác và có thể sử dụng làm rau ăn.

Trong Đông y, xuyến chi được coi là bài thuốc, có vị đắng và tính bình (mát), hơi cay nhẹ, có công dụng thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể, trị côn trùng cắn, trị viêm sưng họng, tiêu chảy. Toàn bộ cây xuyến chi đều có thể dùng từ rễ, thân, hoa.

Thời gian qua, trên diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm bệnh tiểu đường, chị Lê Thị Lan (Tam Nông, Phú Thọ) cho biết mẹ chị bị đái tháo đường type 2, đường huyết ở mức 7,2 mmol/l khi đói. Sau khi được bác sĩ kê đơn uống đường huyết đã giảm dần và mẹ chị sử dụng thêm trà xuyến chi bằng cách lấy khoảng 500 gram cây xuyến chi đem rửa sạch và bỏ rễ. Sau đó nấu cùng với 2 lít nước để uống mỗi ngày thay nước lọc.

Xem chi tiết cây Cây dược liệu cây Đơn kim - Bidens pilosa

Xuyến chi không chỉ được dùng làm món ăn mà có thể trở thành vị thuốc.

Về thông tin này, TS Hoàng cho biết cây xuyến chi đã được nghiên cứu trên chuột về công dụng chữa đái tháo đường type 1 và 2. Tuy nhiên, việc nghiên cứu này mới chỉ dừng lại ở trên động vật. Cơ chế làm hạ đường huyết của dịch chiết nước xuyến chi là kích tích tăng tiết insulin và chống teo tế bào tuyến tụy. Như vậy, khi dùng cây xuyến chi chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ của mình.

Cùng quan điểm, theo thạc sĩ, bác sĩ Trần Viết Thắng, Phó trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cây xuyến chi từ lâu trong y học cổ truyền được coi là thuốc. Tuy nhiên, người bệnh cần sử dụng cây thuốc, vị thuốc hỗ trợ tùy từng trường hợp và mức độ bệnh. 

Hiện nay, việc điều trị bệnh theo Đông Tây y kết hợp được triển khai ở nhiều cơ sở y tế. Vì vậy, vị chuyên gia này khuyến cáo người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, không nên dùng các thuốc trị bệnh theo chia sẻ của hội nhóm chia sẻ kinh nghiệm của cá nhân từng người.

Bác sĩ Thắng cho biết để kiểm soát đường huyết tốt, người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn uống, vận động thể lực và sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn. Đặc biệt là duy trì thói quen tự theo dõi đường huyết mỗi ngày. Tần suất đo đường huyết mỗi ngày tùy thuộc vào loại bệnh ví dụ đái tháo đường type 1, type 2 hay tiểu đường thai kỳ, tình trạng bệnh, tình trạng mức đường huyết mục tiêu, phác đồ điều trị, điều kiện mỗi người.

Thông tin nhận biết đúng cây thuốc Xuyến Chi

Đơn buốt hay còn gọi đơn kim, quỷ châm, song nha lông, xuyến chi (danh pháp hai phần: Bidens pilosa) là một loài thực vật có hoa thuộc chi Bidens, họ Cúc (Asteraceae) được L. mô tả khoa học lần đầu năm 1753.

Hình ảnh và thông tin cây Xuyến Chi

Tên đồng nghĩa khác

Bidens abadiae DC.

Bidens adhaerescens Vell.

Bidens africana Klatt

Bidens alausensis Kunth

Bidens alba (L.) DC.

Bidens arenaria Gand.

Bidens arenicola Gand.

Bidens aurantiaca Colenso

Bidens barrancae M.E.Jones

Bidens bimucronata Turcz.

Bidens bonplandii Sch.Bip.

Bidens brachycarpa DC.

Bidens calcicola Greenm.

Bidens californica DC.

Bidens cannabina Lam.

Bidens caracasana DC.

Bidens caucalidea DC.

Bidens chilensis DC.

Bidens ciliata Hoffmanns. ex Fisch. & C.A.Mey.

Bidens daucifolia DC.

Bidens deamii Sherff

Bidens decussata Pav. ex DC.

Bidens decussata Pav. ex Steud.

Bidens dichotoma Desf. ex DC.

Bidens exaristata DC.

Bidens hirsuta Nutt. 1841 not Sw. 1788

Bidens hirta Jord.

Bidens hispida Kunth

Bidens hybrida Thuill.

Bidens inermis S.Watson

Bidens leucantha (L.) Willd.

Bidens leucantha Poepp. ex DC.

Bidens leucanthemus (L.) E.H.L.Krause

Bidens minor (Wimm. & Grab.) Vorosch.

Bidens minuscula H.Lév. & Vaniot

Bidens montaubani Phil.

Bidens odorata Cav.

Bidens orendainae M.E.Jones

Bidens orientalis Velen. ex Bornm.

Bidens paleacea Vis.

Bidens pinnata Noronha

Bidens pumila (Retz.) Steud.

Bidens ramosissima Sherff

Bidens reflexa Link

Bidens rosea Sch.Bip.

Bidens scandicina Kunth

Bidens striata Schott ex Sweet

Bidens sundaica Blume

Bidens taquetii H.Lév. & Vaniot

Bidens trifoliata Norona

Bidens valparadisiaca Colla

Bidens viciosoi Pau

Ceratocephalus pilosus Rich. ex Cass.

Coreopsis alba L.

Coreopsis corymbifolia Buch.-Ham. ex DC.

Coreopsis leucantha L.

Coreopsis leucorrhiza Lour.

Coreopsis multifida DC.

Coreopsis odorata Poir.

Coreopsis odorata Lam.

Glossogyne chinensis Less.

Kerneria dubia Cass.

Kerneria pilosa (L.) Lowe

Kerneria tetragona Moench

Đơn buốt là cây thân thảo hàng năm, mọc bụi, cao đến 1m. Lá đơn mọc đối, phiến lá xẻ thùy sâu tận gân tạo thành 3 thùy phiến trông như lá chét, thùy phiến bìa có răng cưa, có thể có lông thưa hoặc không. Hoa tự hình đầu với 5 cánh tràng giả từ lá bắc màu trắng tạo thành "hoa" như thường thấy. Hoa thật sự của đơn buốt lưỡng tính, xếp trên hoa đầu, có tràng hoa hình ống màu vàng, thường nhìn nhầm thành "nhụy vàng" của hoa tự. Quả dạng quả bế, có 2 móc ngọn dùng phát tán qua động vật và con người.

Bộ nhiễm sắc thể n = 12.

Cây phân bổ nơi đất hoang ven đường.

Sử dụng

Ở một số nơi trên thế giới, người ta dùng đơn buốt làm nguồn thực phẩm và cây thuốc. Ở vùng hạ Sahara thuộc châu Phi, mầm cây và lá non được dùng như một loại rau, ở dạng tươi và khô. Tại châu Á, ngọn non có thể ăn được như xào tỏi hoặc nấu canh.