Việt Nam điều chế thành công thuốc điều trị COVID-19 bằng thảo dược​

PGS.TS Lê Quang Huấn (giữa) cùng các cộng sự nghiên cứu thuốc Vipdervir

Ngày 10/8, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (KH&CN VN) tổ chức buổi Họp báo trực tuyến công bố kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng thuốc điều trị COVID-19.

Công trình do PGS.TS Lê Quang Huấn và nhóm nghiên cứu viên cao cấp của Viện Công nghệ Sinh học (Viện Hàn lâm KH&CN VN) chủ trì thực hiện đã hoàn thành giai đoạn nghiên cứu tiền lâm sàng. Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học Quốc gia, Bộ Y tế đã phê duyệt đề cương cho thử lâm sàng để đánh giá tác dụng trong điều trị bệnh COVID-19.

Vipdervir có nguồn gốc hoàn toàn từ nguồn dược liệu tại Việt Nam

Theo PGS.TS Lê Quang Huấn, nghiên cứu này kế thừa các nghiên cứu của Viện Hàn lâm và các tài liệu Y văn, với công nghệ hiện đại tin sinh học (phần mềm AutoDock), nhóm nghiên cứu đã sàng lọc các hoạt chất chính và xác định tạo được tổ hợp trong các thảo dược có ái lực liên kết mạnh với các đích phân tử liên quan tới quá trình xâm nhập và tăng sinh của virus SARS-CoV-2 nhằm bào chế được thuốc từ dược liệu.

Thuốc Vipdervir có nguồn gốc hoàn toàn từ các dược liệu tại Việt Nam. Thuốc được đánh giá có khả năng ngăn cản sự bám dính của virus với tế bào chủ, làm mất khả năng xâm nhập của virus vào trong tế bào chủ. Thuốc cũng có khả năng ức chế khả năng nhân lên của vi rút trong tế bào, nghĩa là đối với những hạt virus đã xâm nhập vào bên trong tế bào chủ cũng sẽ mất khả năng tăng sinh. Thuốc còn có khả năng kích hoạt các tế bào miễn dịch để chúng nhận biết, phong tỏa và loại trừ các hạt virus.

PGS.TS Huấn cũng cho biết, qua thử nghiệm độc tính cấp, độc tính bán trường diễn tại Viện Kiểm nghiệm Thuốc Trung ương và Bộ môn Dược lý tại Đại học Y Hà Nội, đánh giá khả năng ức chế virus H5N1 tại Viện Công nghệ sinh học, ức chế virus SARS-CoV-2 tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và tăng cường miễn dịch tại Bộ môn Dược lý, Đại học  Y Hà Nội, nhóm tác giả đã thử nghiệm trên vật nuôi thỏ.

Kết quả tiền lâm sàng đã chứng minh thuốc Vipdervir có nguồn gốc hoàn toàn từ các dược liệu tại Việt Nam an toàn và có tác dụng ức chế phát triển virus H5N1 và virus SARS-CoV-2, thuốc có tác dụng tăng cường miễn dịch khi thử nghiệm trên động vật.

Hiện nay, thuốc điều trị COVID-19 đã được nhóm nghiên cứu xây dựng quy trình tạo viên nén trên cơ sở các thảo dược Việt Nam, đảm bảo khả năng sản xuất kịp thời phục vụ công tác phòng chống COVID-19.

Theo Viện Hàn lâm KH&CN VN, ngày 7/8/2021, Hội đồng Đạo đức - Bộ Y tế đã thống nhất phê duyệt đề cương nghiên cứu lâm sàng thuốc từ dược liệu Việt Nam trên bệnh nhân COVID-19 đang điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Tiếp tục nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng trước khi sử dụng đại trà

Theo PGS.TS Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Việt Hàn lâm KH&CN VN, đây là thuốc điều trị COVID-19 từ dược liệu đầu tiên được cấp phép thử nghiệm lâm sàng tại Việt Nam. Vipdervir có nguồn gốc hoàn toàn từ các dược liệu tại Việt Nam cần tiếp tục nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng để có thể đánh giá hiệu quả điều trị COVID-19 trước khi sử dụng đại trà. “Chúng tôi rất mong muốn làm thế nào rút ngắn thời gian thử nghiệm lâm sàng để có thể thuốc sớm được đưa vào sử dụng trong điều kiện đặc biệt của đại dịch hiện nay”, PGS.TS Chu Hoàng Hà nói.

Cùng với thuốc điều trị Vipdervir, trước đó, Viện Hóa học - Viện Hàn lâm KH&CN VN đã nghiên cứu thành công phương pháp mới trong việc tổng hợp thuốc Favipiravir trong phòng thí nghiệm.

Favipiravir là thuốc có cơ chế hoạt động tương tự như Remdesivir nhưng được sử dụng ở đường uống và lần đầu tiên được sử dụng chống SARS-Cov-2 ở Vũ Hán (Trung Quốc). Loại thuốc này cũng được chấp thuận sử dụng ở Ý, Nhật, Nga và một số nước khác.

TS. Nguyễn Ngô Quang – Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế cho biết, Viện Hàn lâm KH&CN VN đã có nghiên cứu bước đầu sản phẩm từ dược liệu y học cổ truyền để bảo vệ sức khoẻ người dân, phòng chống dịch COVID-19. Đây là một trong những minh chứng sinh động về việc các bộ, ngành cũng như việc thực hiện chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính phủ trong việc ưu tiên mọi nguồn lực để phát triển khoa học công nghệ để chống dịch của chúng ta.

"Sau giai đoạn nghiên cứu tiền lâm sàng, thuốc Vipdervir sẽ được chuyển sang giai đoạn thử nghiệm lâm sàng. Bộ Y tế hy vọng thời gian nghiên cứu 2-3 tháng cộng với thời gian làm báo cáo đánh giá thì dự kiến từ nay đến cuối năm có thể cấp phép lưu hành thuốc Vipdervir điều trị COVID-19” – TS. Quang cho hay./.