Cây Gừng: Công Dụng, Cách Dùng Và Tác Dụng Với Dạ Dày
1. Giới thiệu
Gừng là loại gia vị không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam, đồng thời là vị thuốc dân gian quen thuộc với câu nói: “Đông ăn gừng, hạ ăn tỏi”. Với đặc tính ấm, cay, chống viêm và kích thích tiêu hóa, gừng từ lâu đã được sử dụng để giảm đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn và đau dạ dày. Ngày nay, y học hiện đại cũng khẳng định nhiều tác dụng của gừng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa và bảo vệ sức khỏe.
2. Đặc điểm thực vật học
Tên khoa học: Zingiber officinale.
Họ: Gừng (Zingiberaceae).
Đặc điểm nhận dạng:
Cây thân thảo cao 60–90 cm.
Lá dài, mỏng, mọc so le, có mùi thơm đặc trưng.
Thân rễ (củ gừng) màu vàng nhạt, vỏ xám, mùi cay nồng.
Điểm dễ nhận: củ gừng nhiều đốt, vị cay ấm, mùi thơm hắc.
3. Phân bố và thu hái
Gừng được trồng khắp Việt Nam, đặc biệt ở miền núi và trung du.
Bộ phận dùng: thân rễ (củ gừng).
Thu hoạch quanh năm, tốt nhất vào cuối thu – đầu đông khi củ già.
Sơ chế: dùng tươi, phơi khô, hoặc tán bột.
4. Công dụng trong y học dân gian
Theo Đông y, gừng có vị cay, tính ấm, tác dụng:
Ôn trung, tán hàn (làm ấm bụng).
Giảm đau bụng, đầy hơi, khó tiêu.
Chống buồn nôn, say tàu xe.
Giảm ho, long đờm.
Dân gian thường dùng trà gừng, cháo gừng hoặc gừng ngâm mật ong để chữa bệnh dạ dày và đường hô hấp.
5. Nghiên cứu khoa học hiện đại
Các nghiên cứu đã chứng minh gừng chứa nhiều hoạt chất sinh học:
Gingerol, shogaol, zingerone – có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, giảm đau.
Tác dụng dược lý:
Giảm buồn nôn, nôn (đặc biệt trong ốm nghén, hóa trị, say tàu xe).
Kích thích tiêu hóa, tăng nhu động ruột.
Hỗ trợ giảm đau dạ dày, viêm loét.
Kháng khuẩn, ngăn ngừa vi khuẩn HP gây viêm loét dạ dày.
6. Cách dùng Gừng
Trà gừng:
3–5 lát gừng tươi hãm với nước sôi, thêm chút mật ong.
Uống khi còn ấm để giảm buồn nôn, đầy bụng.
Gừng ngâm mật ong:
Gừng thái lát, ngâm mật ong 7–10 ngày.
Mỗi ngày dùng 1–2 thìa nhỏ, tốt cho dạ dày và hô hấp.
Gừng trong món ăn:
Cho vào canh, cháo, hầm giúp kích thích tiêu hóa, giữ ấm cơ thể.
7. Lưu ý khi sử dụng
Không dùng quá 5g gừng tươi/ngày (dễ gây nóng, ợ chua).
Người huyết áp cao, bệnh tim mạch, phụ nữ mang thai cần thận trọng.
Không nên dùng khi bị xuất huyết dạ dày.
8. Kết luận
Gừng là vị thuốc dân gian quý, vừa là gia vị vừa là dược liệu hỗ trợ hiệu quả cho hệ tiêu hóa. Với khả năng giảm đầy bụng, buồn nôn, khó tiêu và viêm loét dạ dày, gừng ngày càng được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, cần sử dụng đúng cách và liều lượng phù hợp.
Xem thêm các cây thuốc hỗ trợ dạ dày khác tại Cây Thuốc Quanh Ta.
Facebook Conversations