Cây Trứng cuốc - Stixis scandens Lour (S. elongata Pierre.)

Trứng cuốc - Stixis scandens Lour (S. elongata Pierre.) thuộc họ Màn màn - Capparaceae.

Mô tả: Cây nhỏ trườn; nhánh màu nâu tươi với những lỗ bì trắng tròn, lúc non có lông mịn. Lá mọc so le, phiến thon, dài 10cm, rộng 4cm, tù hai đầu, không lông, gân phụ 8-9 cặp, lồi ở mặt dưới, cuống dài 1,5cm, có lỗ bì. Hoa mọc thành chùm hay chuỳ dài 8-15cm ở nách lá, có lông, nụ hoa hai đầu; lá đài 6, có lông ở cả hai mặt, không có cánh hoa; nhị 20 trên cuống nhị ngắn; bầu 3 ô. Quả hình giống quả Trám, to 2cm, vỏ ngoài dày cứng, có đốm trắng, hạt 1, thuôn dài.

Ra hoa tháng 3-5, có quả tháng 6-8.

Bộ phận dùng: Lá, thân và rễ - Folium, Caulis et Radix Stixis Scandentis.

Nơi sống và thu hái: Ở nước ta, cây mọc ở đồi núi nhiều nơi thuộc các tỉnh Vĩnh Phú, Bắc Thái, Hà Bắc, Hải Hưng, Lạng Sơn, Quảng Trị. Thu hái lá, thân quanh năm. Rễ thu hái vào mùa thu, phơi khô.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Lá dùng chữa bệnh về mắt. Rễ dùng chữa đau nhức xương. Kinh nghiệm dân gian còn dùng lá sắc uống chữa đau mắt, cam sài, thân và lá được làm thuốc chữa đau nhức xương.

Ðơn thuốc: Chữa đau nhức gân xương: Dùng 20-30g rễ Trứng cuốc sao thơm, sắc uống.