Bình vôi, vị thuốc nam thuộc nhóm thuốc thanh nhiệt giải độc có công dụng ngăn ngừa bệnh lý tiêu hóa, hỗ trợ điều trị xơ gan, xơ gan cổ trướng

Đặc điểm của cây bình vôi

Cây bình vôi là một loại dây leo, phần dưới thân phát triển thành củ to, bám vào núi đá, có củ rất to, nặng tới hơn 20kg. Da thân củ màu nâu đen, xù xì giống như hòn đá. Hình dáng thay đổi tùy theo nơi củ phát triển. Nếu mọc ở đất thì củ nhỏ hơn, thường gọi là "củ gà ấp". Từ thân củ mọc lên những thân màu xanh, nhỏ, mềm.

Lá mọc so le, hình bầu dục hay hình tim hoặc tròn, đường kính 8-9cm, cuống lá dài 5-8cm. Hoa nhỏ mọc thành tán. Hoa cái có cuống tán ngắn, còn hoa đực có cuống tán dài. Quả chín hình cầu màu đỏ, tươi, trong chứa một hạt hình móng ngựa.

Cây bình vôi thường ưa mọc ở những vùng có núi đá tại các tỉnh Hà Tây, Hòa Bình, Hà Giang, Tuyên Quang, Nam Hà, Ninh Bình, Hải Phòng, Cao Bằng, Lạng sơn, Thanh Hóa, ...

Để làm thuốc, củ bình vôi thu hái vào mùa hè thu, bỏ các rễ con, rửa sạch đất, cạo bỏ vỏ đen, thái phiến phơi khô, ngâm rượu hoặc phối hợp với một số vị thuốc khác sắc uống.

Công dụng của củ bình vôi

Củ bình vôi có tên khoa học là Stephania Glabra hay còn được gọi là củ mối trôn, ngải tượng, tử nhiên. Đây là một dược liệu dân gian lâu đời hay có mặt trong nhiều bài thuốc Đông y nổi tiếng.

Theo nghiên cứu của y học cổ truyền, củ bình vôi vị đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hành khí lợi thuỷ. Thường dùng trị viêm họng, ho ra máu, chảy máu cam, xuất huyết, nhiệt độc ung thũng và tràng nhạc.

Kinh nghiệm dân gian thường dùng củ bình vôi sắc uống hoặc ngâm rượu chữa mất ngủ. Liều dùng 10-15g. Các bài thuốc nam từ củ bình vôi có công dụng hỗ trợ điều trị viêm gan, viêm dạ dày, viêm khí phế quản, suy nhược thần kinh…

Theo y học hiện đại, củ bình vôi có tác dụng an thần, gây ngủ và chống co giật; điều trị có kết quả một số trường hợp cao huyết áp, đau tim, mất ngủ, hen, đau bụng, lỵ amíp...

Bài thuốc hỗ trợ điều trị xơ gan, xơ gan cổ trướng

Các thương tổn trong xơ gan thường không thể hồi phục được nhưng hoàn toàn có thể làm chậm hoặc ngăn ngừa các thương tổn gan bằng việc điều trị tích cực và phù hợp.

Dùng một trong số bài thuốc sau:

Bài 1: Bình vôi 10g (sao), bạch hoa xà thiệt thảo 30g, trinh nữ hoàng cung 30g. Sắc nước uống.

Bài 2: Bình vôi 10g (sao), bạch hoa xà thiệt thảo 30g, đan sâm 30g, kim tiền thảo 30g, xa tiền tử 15g. Sắc nước uống.

Bài 3: Bình vôi 10g, diệp hạ châu đắng 30g. Sắc nước uống.

Một số bài thuốc nam trị bệnh từ củ bình vôi

Stephania glabra là một loài thực vật có hoa trong họ Biển bức cát. Loài này được Miers miêu tả khoa học đầu tiên năm 1866.

Trị mất ngủ do suy nhược thần kinh: Bình vôi 12g, lạc tiên12g, vông nem 12g, liên tâm 6g, cam thảo 6g. Sắc uống, ngày một thang.

Chữa bệnh đường tiêu hóa, viêm dạ dày: Bình vôi, dạ cẩm , khổ sâm, xa tiền tử, mỗi vị 12g. Sắc uống, ngày một thang.

Trị bệnh đường hô hấp, đau họng, viêm phế quản: Bình vôi, huyền sâm, cát cánh, mỗi vị 12g, trần bì 10g. Sắc uống, ngày một thang.

Trị bệnh động kinh, thần kinh căng thẳng: Bình vôi, câu đằng, thiên ma, viễn chí, mỗi vị 12g. Sắc uống, ngày một thang.