Cây Dây nam hoàng, Vàng giang hay Hoàng đằng - Fibraurea recisa Pierre

Cây Dây nam hoàng, Vàng giang hay Hoàng đằng - Fibraurea recisa Pierre, thuộc họ Tiết dê - Menispermaceae.

Mô tả: Dây leo rất to, màu vàng. Thân non nhẵn, màu lục. Lá mọc so le, hình trái xoan hay thuôn mũi mác, không lông, dài 9-18cm, rộng 3-7cm, có 3 (5) gân gốc; cuống dài 5-14cm, phình ở hai đầu. Chuỳ hoa ở nách những lá đã rụng ở nhánh già; hoa nhỏ đơn tính, màu vàng lục, hoa đực có 6 lá đài, không có cánh hoa, 3-6 nhị; hoa cái có 6 nhị lép; 3 lá noãn. Quả hạch hình trái xoan, khi chín màu vàng hay màu da cam, chứa 1 hạt dày.

Bộ phận dùng: Rễ và thân già - Radix et Caulis Fibraureae Recisae.

Nơi sống và thu hái: Cây của miền Đông Dương và Malaixia, thường mọc hoang ở rừng bình nguyên đến 1000m khắp nước ta, ở các tỉnh từ Nghệ An trở vào, gặp nhiều ở các tỉnh Tây Nguyên. Rễ thân, cành già thu hái vào mùa thu, cạo sạch lớp bẩn bên ngoài, chặt thành từng đoạn, phơi hoặc sấy khô.

Thành phần hoá học: Cây cũng chứa các thành phần tương tự như Hoàng đằng.

Tính vị, tác dụng: Cũng như Hoàng đằng, có vị đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát trùng, lợi tiểu.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Dây nam hoàng được sử dụng làm thuốc trị kiết lỵ, đái đường, đau đầu và làm thuốc bổ dưỡng. Liều dùng 6-12g dược liệu tán bột uống, hoặc lấy bột làm thành viên 0,1g ngày uống 10-20 viên. Cũng có thể dùng dạng thuốc chiết palmatin chlorur làm thành dạng viên trị kiết lỵ, ỉa chảy, chữa nấm âm đạo, chữa đau mắt…