Cây dược liệu cây Khổ sâm Bắc bộ - Croton tonkinensis

1. Hình ảnh và mô tả cây Khổ sâm Bắc bộ - Croton tonkinensis Gagnep., - thuộc họ Thầu dầu - Euphorbiaceae.

Khổ sâm Bắc bộ - Croton tonkinensis Gagnep., - thuộc họ Thầu dầu - Euphorbiaceae.

Tên Khoa học: Croton tonkinensis Gagnep.

Tên tiếng Việt: Khổ sâm; Cù đèn bắc bộ

Mô tả: Cây nhỏ cao 1-1,5m, cành non mảnh. Lá mọc so le, có khi tụ họp 3-4 lá như kiểu mọc vòng, hai mặt có lông óng ánh như lá nhót, phủ dày hơn ở mặt dưới; phiến lá hình ngọn giáo, dài 5-9cm, rộng 1-3cm, chóp nhọn dài thành mũi nhọn, mép nguyên, 3 gân toả từ gốc, cũng với 2 tuyến dạng răng cưa. Hoa nhỏ trắng mọc thành chùm ở nách lá hoặc đầu cành, đơn tính cùng gốc. Quả có 3 mảnh vỏ. Hạt hình trứng, màu nâu.

Mùa hoa quả tháng 5-8.

2. Thông tin mô tả Dược Liệu

Bộ phận dùng: Lá - Folium Tonkinensis

Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang và được trồng ở khắp nơi, trong các vườn gia đình hoặc vườn thuốc, chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc Việt Nam. Thường trồng bằng gieo hạt hay trồng bằng cành vào mùa xuân, Thu hái lá khi cây đang có hoa, đem phơi hoặc sấy khô. Khi dùng sao vàng.

Thành phần hoá học: Trong lá có các nhóm chất flavonoid, alcaloid và tanin. Hàm lượng alcaloid toàn phần là 0,31-0,33%.

Tính vị, tác dụng: Lá Khổ sâm có vị đắng, hơi ngọt, hơi chát, tính mát hay bình, có tác dụng thanh nhiệt tiêu độc, sát trùng.

Công dụng: Chữa ung nhọt, lở loét, viêm mũi, ỉa ra máu, viêm loét dạ dày-tá tràng, lỵ, đau bụng, tiêu hoá kém. Ngày dùng 15-20g lá sao vàng, dạng thuốc sắc. Dùng ngoài lấy nước sắc đặc để rửa, chữa mụn nhọt, lở ngứa.

Đơn thuốc:

1. Chữa đau bụng không rõ nguyên nhân: Hái mấy lá Khổ sâm, nhai với mấy hạt muối; nếu có nôn hay sôi bụng thì nhai với một miếng gừng sống.

2. Chữa đau bụng lâm râm, hay sau khi ăn đau bụng, khó tiêu: Lá Khổ sâm, dây Ngấy hương, đều phơi khô, mỗi thứ một nắm (30-40g), thêm 3 lát gừng, sắc uống. Hoặc thường dùng sắc 2 thứ lá trên uống thay trà.

3. Chữa kiết lỵ hay đau bụng đi ngoài: Dùng lá Khổ sâm và lá Phèn đen mỗi thứ một nắm sắc uống, hoặc lá Khổ sâm, Rau sam, Cỏ sữa, Nhọ nồi, Lá mơ lông, mỗi vị 10g sắc uống, ngày 1 thang.

4. Chữa khắp mình nổi mẩn ngứa, muốn gãi luôn: Dùng lá Khổ sâm, Kinh giới, lá Đắng cay, lá Trầu không, nấu nước xông và tắm rửa.

5. Chữa vẩy nến: Khổ sâm 15g, Huyền sâm 15g, Kim ngân 15g, Sinh địa 15g, quả Ké 10g, tán bột làm thành viên, ngày uống 20-25g.

3. Theo y học hiện đại nghiên cứu

Trang 1

THÀNH PHẦN HÓA HỌC TINH DẦU LOÀI KHỔ SÂM BẮC BỘ (CROTON TONKINENSIS Gagnep.) Ở VIỆT NAM

Trang 2

THÀNH PHẦN HÓA HỌC TINH DẦU LOÀI KHỔ SÂM BẮC BỘ (CROTON TONKINENSIS Gagnep.) Ở VIỆT NAM

Trang 3

THÀNH PHẦN HÓA HỌC TINH DẦU LOÀI KHỔ SÂM BẮC BỘ (CROTON TONKINENSIS Gagnep.) Ở VIỆT NAM