Cây Trọng đũa nhăn, Cơm nguội nhăn - Ardisia crispa (Thunb.) A. DC

Trọng đũa nhăn, Cơm nguội nhăn - Ardisia crispa (Thunb.) A. DC., thuộc họ Ðơn nem - Myrsinaceae.

Mô tả: Cây nhỏ cao 2m, nhẵn có thân thẳng, mang ở ngọn 4-10 cành mảnh, dài 7-15cm. Lá hình bầu dục, thuôn, nhọn hai đầu, có mép cong về phía dưới, khía tai bèo rõ, dài 8-16cm, rộng 2-4cm. Hoa trắng hồng hay đỏ, xếp 4-14 cái thành ngù dạng tán ở ngọn của nhánh. Quả hình cầu, đường kính 4-7mm, màu đỏ son, có mũi nhọn ở đỉnh. Hạt đơn độc.

Hoa tháng 3-1, quả tháng 12-3.

Bộ phận dùng: Rễ, lá - Radix et Folium Ardisiae Crispae.

Nơi sống và thu hái: Cây mọc khắp nước ta nhưng ít phổ biến hơn loài A. crenata. Cũng phân bố ở nhiều nước châu á nhiệt đới và á nhiệt đới. Thu thập rễ lá quanh năm. Rễ, rửa sạch, thái phiến, phơi khô. Lá dùng tươi hay phơi khô.

Tính vị, tác dụng: Vị đắng cay, tính bình; có tác dụng thanh nhiệt lợi tiểu, thư cân hoạt huyết, tiêu thũng giải độc, lợi thấp khư đàm.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Lá có thể dùng ăn như rau.

Ở Malaixia, người ta dùng dịch rễ để uống trị sốt rét và ỉa chảy. Nước sắc hoặc nước hãm rễ dùng cho phụ nữ mới sinh đẻ uống.

Ở Trung Quốc, rễ, lá được dùng chữa sưng họng, ho do phổi bị bệnh, đờm không thông suốt, thấp nhiệt hoàng đản, cốt viêm thuỷ thũng, lỵ bạch trực, phong thấp đau xương, đau răng, tinh hoàn lạnh đau.

Liều dùng 10-20g dạng thuốc sắc, cũng có thể dùng lá tươi giã nát đắp vào nơi bị té ngã, bị đánh tổn thương, mụn nhọt sưng tấy.

Xem thêm hình ảnh cây Cơm nguội nhăn