Virus Nipah là gì, Virus Nipah tấn công đối tượng nào, sự nguy hiểm của virus Nipah

Virus Nipah (NiV) là gì?

Nhân viên y tế chuẩn bị chôn thi thể của một bệnh nhân 12 tuổi tử vong vì virus Nipah ở Kozhikode, bang Kerala, Ấn Độ, ngày 5/9. Ảnh: AP

Nipah là loại virus lây truyền từ động vật như dơi, lợn sang người hoặc từ người bị nhiễm bệnh sang người khác. Song NiV hoạt động mạnh hơn trong cơ thể của động vật.

Virus Nipah lần đầu tiên xuất hiện ở Malaysia vào năm 1999. Kể từ năm 2001, hầu như hàng năm Bangladesh đều trải qua các đợt bùng phát virus Nipah.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), loài dơi Pteropus, hay còn gọi là dơi ăn quả, là vật chủ tự nhiên của virus. Con người có nhiều khả năng mắc bệnh nếu ăn phải các loại trái cây bị nhiễm nước tiểu hoặc nước bọt của loài dơi này.

WHO cho biết virus Nipah có thể truyền sang người nếu tiếp xúc với chất tiết ra từ động vật nhiễm bệnh.

Hiện Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quốc gia (NCDC) của Ấn Độ xác định được 188 người tiếp xúc với bệnh nhân 12 tuổi ở Kozhikode trước khi cậu bé qua đời. Trong đó 20 người được xếp vào nhóm có nguy cơ nhiễm bệnh cao và hai nhân viên y tế xuất hiện triệu chứng nhiễm NiV.

Virus Nipah tấn công đối tượng nào

Theo tiến sĩ S.N. Aravinda, chuyên gia Tư vấn Nội khoa tại bệnh viện Aster RV, Bangalore, người lớn tuổi, nam giới và người có bệnh về hô hấp khả năng nhiễm NiV cao hơn.

WHO cho biết Thái Lan, Philippines, Campuchia, Indonesia, Ghana và Madagascar có nguy cơ lây nhiễm NiV cao vì có ổ chứa tự nhiên của virus.

NiV lần đầu tiên xuất hiện ở Ấn Độ tại thành phố Kozhikode vào tháng 5/2018. Giới chức ghi nhận 17 trường hợp tử vong và 18 ca nhiễm. Tháng 6/2019, thành phố Kochi ở miền Tây Nam Ấn Độ ghi nhận một sinh viên 23 tuổi dương tính virus Nipah, song người này đã được cách ly nhanh chóng và phục hồi sau đó. Virus Nipah được phát hiện ở Ấn Độ 5 lần, trong đó ba lần xuất hiện ở thành phố Kerala.

Bác sĩ Pavithra, chuyên gia tư vấn Nội khoa tại bệnh viện Columbia Asia Hebbal ( đơn vị trực thuộc bệnh viện Manipal), Bangalore, giải thích tại sao Kerala là một trong những điểm nóng của dịch bệnh.

Theo đó, Kerala có diện tích rừng rậm rạp và hệ sinh thái phong phú so với các thành phố khác. Đây là môi trường sống thích hợp cho tất cả các loài động vật, bao gồm nhiều loài dơi ăn quả, tạo điều kiện để virus Nipah phát triển.

Các triệu chứng và sự nguy hiểm của virus Nipah

Dấu hiệu đầu tiên của NiV có thể là sốt hay đau đầu trong ba đến 14 ngày, hoặc ngộ độc, đau họng, khó thở, đau cơ và nôn mửa. Virus dẫn đến các tình trạng như suy hô hấp nghiêm trọng và phù não (viêm não). Tiến sĩ Aravinda cho biết triệu chứng xảy ra trong khoảng 4 đến 14 ngày kể từ khi cơ thể bị nhiễm virus. Người bệnh bị sưng não có thể hôn mê trong khoảng 24 tiếng đến 48 tiếng.

Theo tiến sĩ Pavithra, dấu hiệu của viêm não tương tự bệnh sốt xuất huyết. Tuy nhiên, đôi khi bệnh nhân biểu hiện bất thường như đau đầu, trường hợp xấu hơn là rối loạn tâm thần, thay đổi ý thức và co giật.

Theo báo cáo của WHO, tỷ lệ tử vong của NiV là 40-75%. Tuy nhiên, đợt bùng phát ở Kozhikode năm 2018, tỷ lệ tử vong lên đến hơn 90%. Người từng nhiễm bệnh và hồi phục phải chịu những tổn thương lâu dài về sức khỏe.

Cách phòng ngừa virus Nipah

Theo WHO, hiện chưa có phương pháp điều trị hoặc vaccine chống virus Nipah. Cách duy nhất để người bệnh có thể phục hồi là sử dụng liệu pháp hỗ trợ.

Tiến sĩ Pavithra cho biết việc điều trị cho người nhiễm virus Nipah bao gồm nghỉ ngơi, bổ sung nước và điều trị các triệu chứng khi chúng xuất hiện. Cô liệt kê một số biện pháp phòng ngừa như thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước; không ăn trái cây bị rụng hoặc có dấu hiệu bị động vật cắn; rửa sạch, gọt vỏ trái cây và nấu chín rau, củ trước khi ăn. Ngoài ra, người dân cần tránh tiếp xúc với người nhiễm NiV; tránh tiếp xúc với lợn các khu vực có nhiều dơi.