Việt Nam: Quê Hương Của Loại Gia Vị Hiếm Thứ 3 Thế Giới, Thu Hơn 12 Triệu USD Trong Nửa Đầu Năm, Trồng Trên 3 Năm Mới Ra Quả

Tình Hình Sản Xuất và Xuất Khẩu Gia Vị

Việt Nam nổi tiếng là một quốc gia mạnh về gia vị, với diện tích trồng cây gia vị lên đến 500.000 ha. Khoảng 400 doanh nghiệp và hàng trăm nghìn hộ nông dân nhỏ lẻ tham gia vào hoạt động sản xuất và xuất khẩu mặt hàng này.

Theo thống kê, Việt Nam hiện dẫn đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu hồ tiêu, đứng số 1 thế giới về xuất khẩu quế. Các mặt hàng gia vị khác cũng chiếm vị trí quan trọng như ớt, đinh hương, gừng, nghệ, bạch đậu khấu.

Bạch Đậu Khấu: Loại Gia Vị Đắt Đỏ Thứ Ba Thế Giới

Đặc Điểm và Phân Bố

Bạch đậu khấu là một loại gia vị đắt đỏ, chỉ đứng sau nhụy hoa nghệ tây và vani với giá bán có thời điểm lên đến 9 USD cho 100 gram. Đây là loài thảo dược mọc hoang trong tự nhiên và được trồng nhiều ở Việt Nam, Thái Lan, Lào và Nam Mỹ. Tại Việt Nam, cây bạch đậu khấu mọc chủ yếu ở vùng núi cao, khí hậu mát mẻ như Lào Cai, Cao Bằng. Loài cây này cao khoảng 2-3m, sống lâu năm, rễ mọc bò, lá mọc thành 2 dãy, cụm hoa mọc thành bông, hoa màu trắng.

Tình Hình Xuất Khẩu

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu bạch đậu khấu - nhục đậu khấu đạt 12,6 triệu USD với sản lượng 1.554 tấn, giảm 4,3% về sản lượng và 2,9% về kim ngạch so với cùng kỳ năm trước. Nedspice Việt Nam và Olam Việt Nam là hai doanh nghiệp xuất khẩu lớn nhất mặt hàng này.

Năm 2023, sản lượng xuất khẩu bạch đậu khấu - nhục đậu khấu đạt 3.551 tấn, thu về 27,4 triệu USD, tăng 36,5% về sản lượng nhưng giảm 15,4% về kim ngạch. Các thị trường xuất khẩu lớn nhất là Hà Lan, Trung Quốc và Mỹ với sản lượng lần lượt là 923 tấn, 756 tấn và 484 tấn.

Công Dụng

Hoa và quả bạch đậu khấu được sử dụng làm dược liệu. Quả được thu hái từ cây có tuổi đời ít nhất 3 năm, khi chuyển từ màu xanh sang màu vàng, thường vào mùa thu. Sau khi thu hái, quả được phơi khô trong bóng râm và bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.

Nhục đậu khấu, còn gọi là nhục quả hay ngọc quả, có tên khoa học là Myristica fragrans Hourt, thuộc họ nhục đậu khấu Myristicaceae. Loại quả này từ dòng cây thân gỗ cao 8-10m, cành mảnh, toàn thân cây nhẵn, lá mọc so le, xanh tươi quanh năm, phiến lá hình mác.

Hai loại dược liệu này có nhiều công dụng sức khỏe như tăng cường nhu động ruột, tăng tiết dịch vị, ngăn tình trạng ruột lên men không bình thường, chống buồn nôn, chống nấm, hạ sốt, giãn cơ trơn, và hạ huyết áp ở người cao huyết áp.

Tiềm Năng Phát Triển Ngành Gia Vị Việt Nam

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu mặt hàng bạch đậu khấu – nhục đậu khấu trong 6 tháng đầu năm đã thu về 12,6 triệu USD với sản lượng đạt 1.554 tấn, so với cùng kỳ năm trước lượng xuất khẩu giảm 4,3% và kim ngạch giảm 2,9%.

Mặc dù dẫn đầu thế giới ở nhiều chủng loại, các loại cây gia vị của Việt Nam mới chỉ khai thác được khoảng 40-50% tiềm năng. Dự kiến đến năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng gia vị của Việt Nam có thể đạt khoảng 2 tỷ USD với khối lượng xuất khẩu khoảng 500.000 tấn.

Để đạt được mục tiêu này, các địa phương cần phát triển cây gia vị theo quy hoạch, hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, đưa tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.